میلاد مسیح کشف حجابی شگفتانگیز برای همۀ انسانها
«نوری که کشف حجاب برای امّتها کند و قوم تو اسرائیل را جلال بُود.»
انجیل لوقا ۲: ۳۲
در این مقاله، مختصراً به وقایع تاریخی که هر دو در ماه دی به ثبت رسیدهاند خواهیم پرداخت. واقعۀ اول عید میلاد مسیح است، مصادف با چهارم دی ۱۴۰۱ خورشیدی و ۲۵ دسامبر ۲۰۲۲ میلادی. دومین واقعه، سالگرد تصویب قانون کشف حجاب در تاریخ ۱۷ دی ۱۳۱۴ خورشیدی توسط مجلس شورای ملی، در زمان رضاشاه پهلوی است. درست متوجه شدید! قصد دارم مقایسهای بین دو پادشاه داشته باشم که نامشان به نوعی با موضوع «کشف حجاب» در ارتباط است.
کشف حجاب اول منجر به تغییری شگفتانگیز در دنیای سقوط کردۀ انسانها شد و مبنای تاریخ بشر گردید و اما کشف حجاب دوم با شکست روبرو شد؛ چون حجاب اصلی نه بر تن، بلکه بر قلب و روح انسان است.
لارنس لاکهارت، تاریخنگار و ایرانشناس انگلیسی در جایی گفته بود: «اولین گام برای تغییر هر جامعه، تغییر لباس آن جامعه است.»
شاید با چنین دیدگاهی، ۸۷ سال پیش با فرمان رضا شاه پهلوی و تصویب قانون کشف حجاب، چنین به نظر میرسید که سرانجام دستیابی به تساوی حقوق مدنی و شهروندی زنان، پس از قرنها در عصر نوسازی ایران محقق شده باشد و آن را سرآغازی بر حضور زنان ایرانی در عرصههای اجتماعی و ظهور نسلی تحصیلکرده برای تصدی پستهای مدیریتی میدانستند.
چندی پیش از آن، کلاه پهلوی و کت و شلوار هم بر قامت مردان ایران نشسته بود و به نظر میرسید در کنار تحصیلات علوم مدرن که مدتها پیش از آن، در مدارسی که تاسیس آنها توسط میسیونرهای مسیحی آغاز شده بود، دوران شکوهمندی در انتظار مردم ایران باشد.
دریغ و افسوس که حجاب واقعی نه بر تن انسان، بلکه بر قلب و ذهن او قرار دارد که زدودن آن نه کار نظام آموزشی، نه کار مذاهب و نه به اجبار اسلحه و قزاق میسر میگردد. پایهگذاری نظام مدرن توسط پادشاهی ترقیخواه، شاید به داشتن راهآهن سراسری، دادگستری نوین و دانشگاه ختم شود؛ ولی مطالعۀ تاریخ سدۀ اخیر ایران ثابت میکند تا ذهن انسان نو نشود، به آزادی و ترقی واقعی نخواهد رسید. توقف این حرکت، ۸۷ سال بعد توسط حکومت اسلامی واپسگرایی که سالهاست بیرحمانه به کشتار دختران و پسران این سرزمین تنها به جرم آزادیخواهی میپردازد، نشان داد که تغییر کلاه و لباس و تحصیل در غرب، هرگز نتوانسته بود افکار مردم را تغییر دهد. این نتیجۀ کار پادشاهان این دنیاست.
عید میلاد اما از آمدن مسیح به جهان سخن میگوید. عید میلاد مسیح دربارۀ فرا رسیدن زمانی مقرر است که انبیای گذشته دربارهاش نبوت نموده بودند. بله! عید میلاد مسیح خبر خوش ظهور پادشاهی است که همچون نوری بر ملل دنیا تابید و ذهن آنانی که او را پذیرفتند، روشن ساخت و چنانچه در کتابمقدس نوشته شده: «نوری که کشف حجاب برای امّتها کند…»
حجابی که میان انسان و خدا به واسطۀ گناه ایجاد گشت و راه بازگشت مجدد به حضور خالق را مسدود ساخت. برداشتن این حجاب بر طبق پیشگوییهای بیشمار انبیا، توسط پادشاهی از نوع دیگر امکانپذیر گشت. پادشاهی که با محبت جاودانهاش، به دنیای سراسر ظلم و ستم انسانها وارد شد. جایی که دیوارهای کینه و دشمنی، نژاد پرستی و تبعیض جنسیتی، همه را از هم جدا میکرد. او این دیوارها را خراب کرد و زنجیرهای اسارت را شکست و کشف حجابی راستین و آزادیبخش برای تمام ملل جهان به ارمغان آورد؛ نه به معنای تغییر لباس بلکه تغییر اندیشه و ایمان.
در جامعۀ مسیحی، برده و آزاد و مردسالاری وجود ندارد. همه در مقابل مسیح برابر هستند. عیسی زنان را پشت دیوار و در اسارت نگذاشت تا به آزادی مردان نگاه کنند و حسرت بخورند. مسیح از زنان، اعضای مفید، مؤثر و فعال در جامعهای متحول شده ساخت؛ زیرا همه برای او برابر و ارزشمند هستند و برای رسیدن به این هدف، حجاب و ناپاکی را از چشمها و دلها برداشت.
ایران در این روزها سختتر از ۵ دهۀ گذشته، آماج پلیدیها و کینهتوزی اهریمنی است که هر گونه آزادی را از مردم عزیزمان سلب نموده و کلیسا بیشتر از هر زمان دیگر این درد مشترک را احساس میکند. در حالی که شورای کلیسایی ۲۲۲ با مردم عزیزمان همدرد است، تنها به دعا اکتفا نکرده و در حال خدمت رسانی است و حتی اگر به میزان اندک هم باشد، ولی در دستان خداوندمان بیش از حد تصور برکت خواهد یافت.
اگر در این روزهای انتظار میلاد مسیح، آرزوی آزادی دارید و دلتنگ چیزی هستید که دنیا برآورده نکرده است، خبر خوش کلیسا برای شما این است که چه بسا این دلتنگ بودن هدیۀ عید میلاد مسیح از طرف خدا باشد؛ خدایی که میخواهد شما را آماده کند تا ببینید که در مسیح تسلی و رهایی است، تا او را آن کسی که واقعاً هست بشناسید و به او ایمان بیاورید. باشد که این هدیۀ بینظیر عید میلاد را پذیرا شوید و تا جایی که میتوانید آن را به دیگران نیز هدیه دهید. آمین.
نویسنده: پژمان صفایی