آسیب‌دیدگی دروازه «تخت جمشید»
«سیاوش آریا» کنشگر میراث فرهنگی از آسیب‌دیدگی دروازه «تخت جمشید» خبر داد.
سیاوش آریا کنشگر میراث فرهنگی، تصاویری از دروازه شهر پارسه یا همان تخت جمشید که در محوطه هخامنشی قرار دارد را منتشر کرد که حاکی از آسیب‌دیدگی این دروازه می‌باشد. وی در این باره گفت: «تُلِ آجری را که با نام دروازه شهر پارسه (تخت جمشید) می‌شناسیم، یکی از مهم‌ترین محوطه‌های اوایل دوره هخامنشی در دشت مرودشت است که دارای اهمیت بسزایی در زمینه پژوهش و مطالعه‌های باستان‌شناختی است و نزد کارشناسان و باستان‌شناسان جایگاه ویژه‌ای دارد.
این محوطه ارزشمند و مهم اوایل هخامنشی، در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ خورشیدی از سوی سرپرست کاوش‌های باستان‌شناختی آن تبدیل به سایت موزه شد. همان زمان نیز به انگیزه پایان نیافتن کامل کاوش و پژوهش‌های باستان‌شناختی و تاریخی محوطه و همچنین آسیب‌رسانی به عرصه آن به سبب پدیداری سایت موزه، مورد انتقاد کارشناسان میراث فرهنگی و باستان‌شناسی قرار گرفت و نقدهای فراوانی در همین زمینه در رسانه‌ها منتشر شد.
اکنون در پی بارندگی‌های اندک در شهرستان مرودشت، آب‌های ناشی از بارندگی به درون سایت موزه «تل آجری» رخنه کرده و سبب آسیب رساندن به بقایای مهم و بسیار ارزشمند معماری هخامنشی محوطه شده است و باید زودتر برای آن چاره اندیشید.»
کارشناسان حفاظت و مرمت نیز در خصوص آسیب دیدگی این محوطه باستانی واکنش نشان داده و ضمن اشاره به سقف ایجاد شده در این محوطه که روی پایه‌های متعدد فلزی و بتن‌ریزی شده قرار دارد، اعلام کردند که این سقف برای حفاظت از تل آجری و آجرهای دروازه بیرون آمده از خاک مناسب نیست و این سقف تنها بخشی از عرصه تل آجری را پوشش می‌دهد و به سبب پایه‌های فراوان و شیوه طراحی، به هیچ وجه مناسب یک محوطه باستانی نبوده و نتوانسته در برابر باران چندان محافظتی انجام دهد.
محوطه باستانی «تُلِ آجری» حدود ۵ کیلومتری شمال غربی تخت جمشید در محل معروف به باغ فیروزی قرار دارد که باستان‌شناسان در محوطه آن، دروازه کوروش یا تخت جمشید را شناسایی کرده‌اند. باستان‌شناسان کتیبه‌های میخی بابلی و عیلامی را در آنجا کشف کرده بودند که با توجه به کارکرد بنا، به این نتیجه رسیده‌اند که بنای مذکور یک دروازه به یادگار مانده از آغاز دوره هخامنشی بوده است.
ابعاد محوطه تل آجری ۳۰ در ۴۰ متر است. یک تپه باستانی که ارتفاع آن ۳ متر از سطح زمین‌های اطراف در حریم درجه یک تخت جمشید می‌باشد. این محوطه در ۱۷ خرداد ۱۳۸۵ با شماره ۱۵۵۳۰ در فهرست میراث ملی کشور ثبت شده است.
در گزارش باستان‌شناسان در پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز ذکر شده که این دروازه باشکوه، مقیاس وسیع‌تری از طرح دروازه معروف «ایشتار» که حدود ۵۸۰ سال قبل از میلاد وجود داشته را تکرار می‌کند که قبل از ساخت تختگاه تخت جمشید در دوره یکی از دو پادشاه نخستین پارسیان بنا شده است.
آنها احتمال دادند که هدف از ساخت این دروازه، به منظور نشان دادن فتح شهر بابل در سال ۵۳۹ پیش از میلاد در دوره کوروش بزرگ بوده است. این بنا به طور کامل از آجر و خشت ساخته شده و نمای سرتاسر دیوارها با آجرهای لعاب‌دار تزئین شده است. پایین دیوارها نیز با نقش‌های هندسی و گل تزئین شده، همچنین آجرهای لعاب‌دار متعدد کشف شده از آوارهای بنا نشان می‌دهد که سرتاسر سطوح دیوارها با نقش حیوانات اسطوره‌ای گاو نر و حیوان ترکیبی تزئین شده بود.
