حدود ۴۰ درصد جمعیت شهری ایران حاشیه نشین و بدمسکن هستند
مهاجرت از روستا به شهر ظرف چهار دهه گذشته ابعاد وسیعی یافته است. همین امر به پدیده حاشیه نشینی در ایران دامن زده است. به گفته وزیر راه ۱۹ میلیون نفر یا حاشیه نشین هستند یا بدمسکن. فاجعه‌ای برای اجتماع، چالشی برای دولت.
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی روز پنجشنبه ۱۵ تیرماه، آمار جدید حاشیه‌نشینی و بدمسکنی در ایران را اعلام کرد. او در همایش “بازآفرینی پایدار شهری سیستان و بلوچستان” جمعیت شهری ایران را حدود ۵۹ میلیون نفر تخمین زد.
بسیاری از لایه‌های جمعیت شهری کشور به حاشیه شهرها رانده شده‌اند. بر اساس اظهارات وزیر راه و شهرسازی، ۱۹ میلیون نفر در ایران حاشیه نشین و بدمسکن هستند.
خبرگزاری مهر به نقل از آخوندی می‌نویسد: «حدود ۳۵ درصد جمعیت [شهری] کشور در وضعیت نابسامانی زندگی می‌کنند که تا ۴۱ درصد هم متغیر است.»
افزایش مستمر مهاجرت
وزیر راه و شهرسازی در همایش یاد شده تاکید کرد که بدمسکنی و زندگی در بافت‌های فرسوده تنها به سیستان و بلوچستان محدود نمی‌شود و به یک پدیده فراگیر در کشور بدل شده است.
عباس آخوندی مهاجرت از روستاها به شهرها را یک پدیده ملی ارزیابی کرده است. نگاهی به آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که ظرف ۴ دهه گذشته، جمعیت روستایی به گونه‌ای مستمر کاهش یافته است. کاهش جمعیت روستایی الزاما پدیده‌ای منفی نیست. مهم جذب این افراد در زندگی شهری است. این در حالی است که بر شمار حاشیه‌نشینان در پیرامون شهرهای بزرگ به گونه‌ای مداوم افزوده می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی کاهش میزان جمعیت روستایی ایران تنها در بازه زمانی بین سال ۹۰ تا ۹۵ را ۲ درصد اعلام کرده است.
حاشیه نشینی و بافت شهری
مشکل اصلی حاشیه نشینی این است که محلات حاشیه‌نشین فاقد هویت هستند. نبود خیابان و راه‌های ارتباطی در مناطق حاشیه‌نشین، مانع از “هویت‌یابی” این مناطق و وصل شدن آنها به شبکه حمل و نقل شهری می‌شود.
از آن گذشته، مقدمات زیستی در مناطق حاشیه نشین فراهم نیست. فقدان این مقدمات و از جمله خدمات دولتی مثل خدمات آموزشی و درمانی تولید محرومیت می‌کند.
عباس آخوندی “بی‌هویت” بودن بافت‌های حاشیه‌نشین را چالشی ملی نامید و گفت: «رویکرد وزارت راه و شهرسازی تعریف محله است و این محلات ساختار خودش را از حیث امکانات از جمله مدرسه، مسجد، بازار و روابط اجتماعی می‌خواهد و تنها روی نقشه نیست.»
وزیر راه و شهرسازی از الزام پیوستن حاشیه به متن سخن گفت و اصل را بر ایجاد “فضای عمومی و شاکله شهری” در این مناطق نهاد و تاکید کرد که «مکان فاقد خیابان، ساختار اجتماعی و هویت هیچ ارزشی ندارد.»
منبع: DW
